Περί Παθών και... ήπατος!

Τι είναι πάθος και πως συνδέεται με το συκώτι μας; 

Η αφορμή για το άρθρο ήρθε από τον προβληματισμό της phd στο SCIENCE FOR COFFEE

 […Η ερώτηση που θέτω είναι διαφορετική: τι είναι αυτό στην ανθρώπινη φύση που μας σπρώχνει να δοκιμάσουμε. Γιατί αγνοούμε συνειδητά την γνώση που έχουμε για τις βλαβερές συνέπειες από τη χρήση οινοπνεύματος, νικοτίνης, κοκαΐνης κτλ. και περιφρονούμε τον κίνδυνο εθισμού; O λόγος είναι μόνο σε κοινωνικούς, ψυχολογικούς και πολιτισμικούς παράγοντες ή μήπως υπάρχει κάτι άλλο πιο βαθιά μέσα μας;

Μήπως λοιπόν η κλίση μας προς το να δοκιμάζουμε χημικές ουσίες ανεξάρτητα απ’ τα ρίσκα, έχει να κάνει και μ’ ένα αρχέγονο ζωικό ένστικτο που μας οδηγεί στο να σκεφτόμαστε ασυνείδητα πως με την επικίνδυνη συμπεριφορά που καταφέρνουμε και ξεπερνάμε στέλνουμε σήμα προς τους γύρω μας ότι είμαστε ανώτεροι;…].

Δύο τουλάχιστον είναι τα ερωτήματα που προκύπτουν.

1. Τι μας οδηγεί σε συμπεριφορές διαρκούς αναζήτησης της μέγιστης «απόλαυσης»;
2. Τι μας οδηγεί στα πάθη μας;

Σχετικά με το πρώτο, θα αναφέρω κάτι που είχε πει ο Freud, αναφερόμενος στο εφήμερο. «Αν κατά τη διάρκεια της ζωής μας παρακολουθούσαμε την μη ανατάξιμη σταδιακή φθορά του σώματος, τότε η σύντομη ύπαρξή μας θα γινόταν πιο ερεθιστική. Ένα λουλούδι ανθίζει για μια νύχτα μόνο, εντούτοις το μπουμπούκι του δε μας φαίνεται λιγότερο όμορφο. (S. Freud, “Το εφήμερο” [13]).

Η προοπτική του εφήμερου οδηγεί σε 2 διαμετρικά αντίθετες συμπεριφορές.

Τη Διέγερση, την αναζήτηση της μέγιστης απόλαυσης - αδιακρίτως κάποιες φορές, την εμμονή να τα ζήσουμε όλα, όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, χωρίς καμιά σκέψη για τις επιπτώσεις. Αυτή είναι μια συμπεριφορά που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «πάθος».

Η άλλη, είναι συμπεριφορά άρνησης και απαξίωσης. Καμία αναζήτηση καμίας απόλαυσης. Τίποτα δεν χρειάζεται και δεν επιθυμεί αφού είναι εφήμερο.

Λέει ο Edmond Gillieron στο βιβλίο του «Les psychotherapies breves» σχετικά. «Αυτές οι δύο στάσεις μπορούν να θεωρηθούν ως ασυνείδητες αντιδράσεις άμυνας στην προοπτική ενός πένθους: έντονη εξιδανίκευση εκείνου που θα χαθεί, ή άρνηση κάθε απώλειας και κάθε επιθυμίας για το αντικείμενο ώστε να διαφυλαχθεί το αίσθημα της ναρκισσιστικής αυτοδυναμίας»

Τι είναι όμως πάθος;

Αναφέρει ο κ. Ι.Γ.Παπακώστας: […Ως «πάθος» μπορεί να χαρακτηρισθεί μια ιδιαίτερη ψυχολογική κατάσταση, κατά την οποία ένα εντόνως φορτισμένο συναίσθημα, συμπαρασύρει τα υπόλοιπα στοιχεία του ψυχισμού (νόηση, βούληση), με αποτέλεσμα να διαμορφώνει και να κατευθύνει σε μόνιμη βάση τη συμπεριφορά του ατόμου για την αυτό-ικανοποίησή του.

Αναφορικά με την ψυχολογία του πάθους, αυτό που φαίνεται να το χαρακτηρίζει πρωταρχικά είναι μια στάση ή εξέγερση και επικράτηση των «κλίσεων» ή «ροπών» έναντι της λογικής.

Η λογική είναι αυτή που «πάσχει» ευρισκόμενη σε κατάσταση ομηρίας στην υπηρεσία του παντοδύναμου συναισθήματος του πάθους. 
Αυτό το ιδιαίτερο είδος λογικής των παθών, αποκαλούμενο λογική των αισθημάτων ή συναισθηματική λογική, ποδηγετείτε (ποδηγετώ: κατευθύνω κάποιον προς την κατεύθυνση που ο ίδιος θέλω, τον ελέγχω πνευματικά, ηθικά..) από το συναίσθημα, καθοδηγείται από τη φαντασία και έχει την ικανότητα να φτιάχνει κόσμους αρκετά απόμακρους σε σχέση με την πραγματικότητα…..Η όλη προσωπικότητα υφίσταται αναδιοργάνωση για την εξυπηρέτηση της κυριαρχικής και αποκλειστικής κλίσης και προσήλωσης του ατόμου στο αντικείμενο του πάθους, με ταυτόχρονη παραμέληση των άλλων πλευρών της ζωής του.] Ι.Γ.Παπακώστας. Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Αιγινήτειο Νοσοκομείο.

Καταλήγω λοιπόν σε ένα – κατ αρχήν – συμπέρασμα, ότι το πάθος είναι μια κατάσταση υπερβολής. Υπερβολικό, ασύμμετρο πάθος για οτιδήποτε, δείχνει έναν βαθμό ανισορροπίας στο συναισθηματικό επίπεδο.  Ανισορροπία στα δύο αυτά επίπεδα, συναισθήματος (θυμικού) και λογικής, οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε κατάσταση ασθένειας.  Αλλά και το αντίθετο του πάθους, η απάθεια είναι εξίσου μη υγιής και μη ισορροπημένη κατάσταση.

Το όργανο που βιώνει όσο κανένα άλλο τις υπερβολές στη συμπεριφορά μας είναι το συκώτι.
Είναι αυτό που επιβαρύνεται από υπερβολές κάθε είδους ή …από πάθη κάθε είδους.
Το συκώτι ασθενεί συνήθως από την υπερβολή.

Το συκώτι που ασθενεί,  μας δείχνει ότι το άτομο λαμβάνει κάποια ουσία σε τόσο υπερβολική ποσότητα που αδυνατεί πλέον να την επεξεργαστεί.
Το ήπαρ είναι το όργανο που καθαρίζει και φιλτράρει το αίμα που έρχεται από το έντερο και που μπορεί να είναι υπερφορτωμένο με λίπη, τοξίνες παντός είδους, αλκοόλ, ουσίες, φάρμακα.

Το υγιές συκώτι λοιπόν είναι βασικός παράγοντας για την γενικότερη υγεία του οργανισμού. 
Ένας τρόπος για να το διατηρούμε σε καλή κατάσταση, είναι να μάθουμε τι κάνει το ήπαρ στον οργανισμό.  Οι απλές συμβουλές του τύπου «μην κάνεις αυτό» ή «κάνε εκείνο» δεν ξέρω πόσο αποτελεσματικές είναι.
 Έχω την βάσιμη υποψία ότι αν ξέρουμε πώς λειτουργεί κάτι, τότε μπορούμε πολύ πιο εύκολα να το φροντίζουμε. 
Γνωρίζοντας  τις λειτουργίες του οργανισμού μας,  μπορούμε να αναγνωρίζουμε τα μηνύματά του και έτσι μπορούμε να το στηρίζουμε χωρίς ένα κατεβατό κανόνων και συμβουλών.  

Χρόνια Πολλά γεμάτα Υγεία και Χαρά για όλους μας.  

Καλά Χριστούγεννα!